Tematem tekstu będzie scyntygrafia. Macie świadomość kiedy jest wykonywana i na czym polega? Wiecie w ogóle o czym mowa? Jeżeli nie potraficie odpowiedzieć na obydwa pytania, nie martwcie się. W końcu celem tekstu jest poznanie odpowiedzi na te oraz inne pytania związane ze scyntygrafią.

Definicja

O czym byśmy nie mówili należy zacząć od definicji. Scyntygrafia jest niczym innym jak podstawową, obrazową metodą diagnostyczną, którą stosuje się w medycynie nuklearnej. Badanie każdorazowo związane jest z pomocą środków chemicznych (te środki chemiczne to najczęściej farmaceutyki). Ważna uwaga – środki chemiczne znakowane są radioizotopami. Przejdźmy teraz do najważniejszej sprawy związanej z scyntygrafią. Najważniejsza rzecz (główny etap) związany jest z cyfrowym zarejestrowaniem rozpadu izotopów promieniotwórczych. To zarejestrowanie przekłada się potem na obraz graficzny.

Kiedy powinno się wykonać scyntygrafię?

Jak to w każdym przypadku bywa – potrzebne są jakieś wskazania do poddania się badaniu. Przesłanek jest wiele – najczęściej mówi się o schorzeniach mających podłoże nowotworowe oraz podejrzeniach przerzutów choroby. Poza tym scyntygrafię wymienia się także wtedy, kiedy mowa o pacjentach cierpiących na krwawienie z przewodu pokarmowego/zrzucanie treści pokarmowych do przełyku/zrzucanie treści z dwunastnicy do żołądka. Idąc jeszcze dalej – jesteśmy wstanie wymienić diagnostykę (chorób nerek, wola guzkowego i wola zamostkowego) oraz rozpoznanie zaburzeń mających miejsce podczas krążenia płynu mózgowo – rdzeniowego. Na tym zakończymy wskazania, ale nie oznacza to ich braku (temat jest bardzo szeroki).

Przygotowanie do badania oraz jego przebieg

Kiedy czeka nas badanie zawsze wiąże się to z odpowiednim przygotowaniem. Jeżeli dotyczą nas pomiary scyntygraficzne, które obejmą układ pokarmowy – należy pamiętać, że takie pomiary zazwyczaj powinny mieć miejsce na czczo. Nie dotyczy to jednak osób, które stale przyjmują leki. W przypadku takich osób sytuacja jest bardziej skomplikowana, ponieważ przed scyntygrafią kości, jak również pozostałymi kategoriami badań należy porozmawiać ze specjalistą kierującym na badanie (właściwie należy dodać też lekarza prowadzącego). Zazwyczaj jest tak, że na miesiąc przed stosowaniem metody scyntygraficznej powinniśmy zrezygnować z określonej grupy leków. Konieczne jest także dostarczenie USG tarczycy. To byłoby na tyle, jeśli chodzi o przygotowanie – czas na badanie.

Badanie wygląda tak, że pacjent otrzymuje doustnie roztwór radioznacznika. Odbywa się to około godzinę przed dokonaniem pomiarów scyntygraficznych (czasem może być wyjątek charakteryzujący się wprowadzeniem roztworu w formie dożylnej – sytuacja będzie mieć miejsce kwadrans przed badaniem). Warto także powiedzieć o scynografii jonowej – rozwiązaniu rzadziej stosowanym. Rozwiązanie to cechuje przyjęcie kapsułki jodu na dobę przed metodą badawczą. Kiedy dochodzi do rejestracji pomiarów pacjent musi leżeć spokojnie, jakikolwiek ruch jest kategorycznie zabroniony. Czas trwania procedury wynosi około 5 minut.

W swoim życiu poddajemy się różnym badaniom, efektem czego niektóre z nich są nam bardzo dobrze znane. Niektóre nie oznacza jednak tego samego co wszystkiego. Czy wiedzą Państwo na czym polega badanie ECPW? Czy są wśród Państwa osoby, które potrafią ten skrót rozwinąć?

Co oznacza ECPW i z czym się wiąże?

Jeśli nie macie pojęcia o czym mowa – pamiętajcie, że tekst jest od tego, aby Wam pomóc. Zaczynamy od rozwinięcia skrótu oraz definicji. ECPW oznacza endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (znacznie łatwiej zapamiętać skrót, prawda?). Badanie to łączy w sobie cechy, które powinny być znane z prześwietlenia rentgenowskiego i endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego. Endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną zaleca się zazwyczaj wtedy, kiedy można zdiagnozować i usunąć problem podczas jednego zabiegu.

Wskazania do poddania się badaniu

Kiedy tematem tekstu jest badanie to standardową częścią takiego tekstu są wskazania do wykonania badania. Nie inaczej jest w tym przypadku. ECPW zleca się pacjentom, u których zachodzi podejrzenie zwężenia bądź zablokowania przewodu żółciowego oraz trzustkowego. Powiedzmy sobie teraz o przyczynach, które przedstawiają się w następujący sposób:

– kamienie żółciowe powstające w pęcherzyku żółciowym,

– guzy,

– infekcje,

– stany zapalne wywołane urazami lub chorobami,

– nieprawidłowe funkcjonowanie błony mięśniowej przewodu

– złogi w drogach żółciowych

– stwardniające zapalenie dróg żółciowych

Widać jasno, że ECPW to pomoc w wielu sytuacjach.

Zbliża się endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna – o czym powinno się pamiętać?

Sytuacja przedstawia się tak, że na 8 godzin przed planowanym zabiegiem pacjent musi zapomnieć o jedzeniu, piciu, paleniu oraz żuciu gumy. Poza tym lekarz musi wiedzieć jaki jest stan zdrowia pacjenta oraz jakie leki są przyjmowane. Nie ma mowy o jakimkolwiek zatajaniu informacji. Kiedy lekarz orzeknie, że przyjmowane leki mogą działać na krzepnięcie krwi bądź nie można wykluczyć interakcji ze środkami znieczulającymi i uspokajającymi (konkretnie chodzi o środki, które są zazwyczaj podawane w trakcie zabiegu) – jest tylko jedno wyjście – tymczasowe zaprzestanie zażywania leków. Do tego o czym powiedzieliśmy warto jeszcze dodać przykłady popularnych środków, których pod żadnym pozorem nie wolno przyjmować przed zabiegiem – leki na nadciśnienie, leki przeciwcukrzycowe, antydepresanty czy suplementy diety. W razie zainteresowania resztą przykładów najlepszym wyjściem jest skonsultowanie się z lekarzem.

Kilka słów o badaniu

Badanie musi być przeprowadzone w szpitalu. W każdym przypadku lekarz potrzebuje pomocy swojego asystenta. Naturalnie, lekarz i asystent muszą być odpowiednio wyspecjalizowani. Na początku zabiegu dochodzi do spryskania błon śluzowych gardła znieczuleniem. W ten sposób dochodzi do uśmierzenia bólu przełyku i powstrzymania odruchu wymiotnego. W dalszej części zabiegu lekarz wprowadza endoskop w dół przełyku, kiedy endoskop wykryje tzw. brodawkę Vatera dochodzi do wprowadzenia cewnika. W dalszej części zabiegu działania mogą być różne – wszystko zależy od sytuacji.

Jeżeli do tej pory nie słyszeliście niczego na temat histopatologii – zapamiętajcie na początku to, że mowa o dziale medycyny, którego celem jest zajmowanie się zmianami mającymi miejsce w komórkach i tkankach (dokładniej chodzi o zmiany występujące w czasie różnego rodzaju schorzeń). Można powiedzieć, że to taka podstawa. Naturalnie jednak im więcej zapamiętacie, tym lepiej. Nigdy nie wiadomo jak wiedza może się nam przydać w przyszłości, prawda? Idziemy więc dalej – badanie histopatologiczne składa się z dwóch etapów:

– pobranie materiału cytologicznego (komórkowego) lub histologicznego (tkankowego)

– dokonanie laboratoryjnej oceny histopatologicznej

W jaki sposób będzie przebiegać „nasze” badanie:

Nie pozostaje teraz nic innego jak przejść do przebiegu badania. Wycinek do badania histopatologicznego w cytologii złuszczeniowej pobierany jest za sprawą tępo bądź tępo-ostrych narzędzi. Po tym jak zostanie wykonane bezpośrednie przytknięcie do skóry zbierana jest wydzielina, popłuczyna oraz zeskrobina. Naturalnie, to jeszcze nie wszystko, co należy wiedzieć. Z tym, że aby dokładnie wszystko Państwu wyjaśnić konieczne jest dokonanie podziału na biopsję typu BAC, biopsję gruboigłową oraz badania inwazyjne.

Biopsja typu BAC wykonywana jest poprzez nakłucie guza cienką igłą. Tak ustala się rozpoznanie guza wyczuwalnego oraz niewyczuwalnego.

Biopsja gruboigłowa bez wątpienia jest zabiegiem bardziej bolesnym. Lekarz decyduje się na biopsję gruboigłową w momencie kiedy biopsja cienkoigłowa nie ma przełożenia na odpowiednią ilość informacji dotyczących zmian histopatologicznych. Od razu może powiedzmy sobie na temat biopsji wiertarkowej i biopsji otwartej. Na początek biopsja wiertarkowa – metoda ta polega na tym, że zamiast igieł używane są trepany, które zostały wprawione w ruch obrotowy. Jeżeli chodzi o biopsję otwartą to tutaj należy mieć świadomość wycięcia odcinka materiału.

Tak zostały nam już wyłącznie badania inwazyjne. Na początek zaznaczmy sobie, że mówiąc o badaniach inwazyjnych nie bierzemy pod uwagę biopsji cienkoigłowej, która w swoim odczuciu przypomina zastrzyk. Tutaj będzie krótko – badania inwazyjne charakteryzują się tym, że są wykonywane w znieczuleniu miejscowym.

Wykonanie badania histopatologicznego

W tej części (ostatniej już) skupimy się na tym kiedy powinno dojść do wykonywania opisywanego badania. Wskazania do badania można podzielić na pięć okoliczności:

– rozpoznanie histopatologiczne

– ocena tego, jak bardzo zaawansowana klinicznie jest nasza choroba

– wykonanie badań przesiewowych

– pobieranie materiału do innych badań

– ocena czystości onkologicznej wyciętych marginesów tkankowych

Przy okazji warto zaznaczyć coś, o czym z całą pewnością nie wszyscy wiedzą – badanie histopatologiczne ma swoje przełożenie na rozpoznanie choroby nowotworowej wraz z określeniem jej zaawansowania. Co więcej – jeżeli chodzi o zaawansowanie choroby – sprawa dotyczy także zmarłych! Dokładniej rzecz ujmując chodzi o zmiany chorobowe osób, u których doszło do wykonania sekcji lekarskiej.

Jesienią oraz zimą najmłodsi narażeni są na różne infekcje. Możliwości jest całe mnóstwo i o dwóch z nich będzie ten tekst – wirusowe zapalenie oraz zapalenie bakteryjne. Są to dwa rodzaje chorego gardła, które zapewne niejednokrotnie były mylone. Celem tego tekstu jest zaprzestanie pomyłek, ale aby ten cel został zrealizowany dużo zależy od Was – musicie czytać bardzo uważnie.

Wirusowe zapalenie gardła

Zacznijmy od wirusowego zapalenia gardła. W przypadku tej choroby sytuacja wygląda tak, że od momentu zakażenia wirusem do pierwszych objawów może być nawet 6 dni. Na pewno cechą charakterystyczną jest to, że śluzówka gardła staje się zaczerwieniona i przekrwiona. Można do tego dodać także czerwone rozpulchnione migdałki czy drobne, wodniste pęcherzyki. Przy pęcherzykach warto dodać, że jeśli są to znajdziemy je na podniebieniu oraz tylnej ścianie gardła. Nie można ominąć też tego ile trwa zapalenie wywołane przez wirusy. Czas trwania zapalenia wywołanego przez wirusy waha się od 5 do 7 dni. Skoro wiemy już nieco na temat wirusowego zapalenia gardła to nie pozostaje nam nic innego jak przejść do leczenia.

Warto podawać dziecku leki przeciwzapalne, które mają w swoim składzie ibuprofen oraz środki odkażające gardło w postaci aerozolu. Oprócz tego ból może zostać złagodzony poprzez leki do płukania gardła czy tabletki do ssania. W zasadzie powiedzieliśmy niemal o wszystkim – jeżeli nie należycie do przeciwników domowych sposobów pamiętajcie, że warto postawić na domowe inhalacja parowe zawierające wyciąg z rumianku, tymianku czy szałwii.

Bakteryjne zapalenie gardła

Skoro wirusowe zapalenie gardła za nami, nadszedł czas na bakteryjne zapalenie gardła. Być może bakteryjne zapalenie gardła nie mówi Państwu wiele, ale angina znana jest już każdemu. Tymczasem angina to nic innego jak bakteryjne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych. Oto cechy charakterystyczne anginy: powiększone węzły chłonne szyi, szarawy nalot na języku i białawy na migdałkach, malinowe gardło, wysoka gorączka oraz brak kaszlu.

Leczenie anginy pod żadnym pozorem nie wolno lekceważyć (zresztą nigdy nie wolno lekceważyć leczenia). Niemniej, skupiamy się tutaj na anginie, która nieodpowiednio leczona może wywołać szereg nieprzyjemności – zapalenie ucha środkowego, ropne zapalenie zatok, ropne zapalenie węzłów chłonnych, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, gorączka reumatyczna czy ropień okołogardłowy.

Porównanie chorób

Jeżeli pomyłki w rozpoznaniu chorób dotyczyły Państwa po przeczytaniu tekstu problem powinien być zażegnany. Nie mamy w nim takiego klasycznego wypunktowania różnic, ale to nie jest potrzebne (a jeżeli jest to nic nie stoi na przeszkodzie, aby działać we własnym zakresie – wszystkie potrzebne informacje zostały podane). Jak wiecie, w tekście chodziło o to, że wirusowe zapalenie gardła i bakteryjne zapalenie gardła to choroby nie zawsze dobrze rozpoznawane. Mimo tego warto jednak pamiętać o czymś jeszcze – bez względu na chorobę w żadnym wypadku nie można stosować lekceważącego podejścia.